Sözden ziyade icraattır esas olan.
Kal ve Hal tercihi için Ziya Paşanın sözleri bugün içinde hala önemlidir.Gerçek olan haldir.Kal ise söylemden öteye geçmez.Sabun köpüğü gibidir parlaması ve sönmesi bir olur.
“kemalat” kadar”kem’alat”ehli, eşyanın tabiatının bir gereği olarak olacaktır. Hal ve kal uyumu olanlara tutarlı özü sözü bir deriz. Digerlerine halk deyimi ile “uçurtma” ifadesi yakıştırılır. Onlar uçarlar, onlar için uçmanın bir sınırı haddi hesabı yoktur.
Birincisi gerçek anlamda saygı görür takdir edilir örnek alınır diğerleri ise öylesine.
Kal diliyle meramını anlatanlar için dilin kemiği yoktur. Onlar Anka Kuşu ile Kaf Dağından Süreyya Yıldızına göz açıp kapayınca kadar gider gelirler.
Ahkam kesmek fetva vermek yol yordam göstermek eleştirmek tenkitler yapmak birini diğerine karşı üstün göstermek onlar için çocuk oyuncağıdır.
Kolay olan budur.
Zor ve esas olan ise Hal diliyle konuşmak yaşamak icraatlar yapmaktır.
Sirkat çoğalıp lâfz-ı sadâkat modalandı Nâmus tamam oldu hamiyyet yeni çıktı(Hırsızlık çoğalıp sadakat sözü moda haline geldi, namusu bitirdik, hamiyet yeni çıktı)
Düşmanlara ahbâbını zemm oldu zerafet .Dildardan ağyâra şikâyet yeni çıktı(Düşmanlara dostları yermek bir incelik oldu; başkalarına gönül dostlarından şikâyet yeni çıktı
Sâdıkları tahkîr ile red kaide oldu. Hırsızlara ikram ü inayet yeni çıktı(Sâdık kişileri aşağılama, reddetme benimsenir oldu; hırsızlara ikram ve yardım yeni çıktı)
Hak söyleyen evvel dahi menfûr idi gerçi Hainlere amma ki riayet yeni çıktı(Her ne kadar doğruyu söyleyenler de önceleri nefretle karşılanmışsa da ancak hainlere uyma yeni çıktı)
İsnâd-ı ta'assub olunur merd-i gayûra Dinsizlere tevcîh-i reviyyet yeni çıktı(Gayretli kişiler taassubla suçlanırken dinsizlere özgü derin düşünce yeni çıktı)
Ziya Paşa ile başladık yine onunla bitirelim.
Bed-asla necabet mi verir hiç üniforma
Zerduz palan ursan eşşek yine eşşektir
Dehrin ne safâ var acabâ sîm ü zerinde,
İnsan bırakır hepsini hîn-i seferinde.
Onlar ki verir lâf ile dünyâya nizâmât,
Bin türlü teseyyüb bulunur hânelerinde.
Âyinesi iştir kişinin lâfa bakılmaz,
Şahsın görünür rütbe-i aklı eserinde.
İnsana sadâkat yaraşır görse de ikrâh,
Yardımcısıdır doğruların hazret-i Allah.
Son sözü biz söyleyelim. Kal ehlini bırak kendi haline, sen hal ehli ile işret etmeye bak.
Köşe Yazısı Hakkındaki Yorumlarınız
( Toplam 1 yorum
yapılmış )